ماهنامه علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز

هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی خصوصیات ژئوشیمیایی و مقایسه هیدروکربن‌های میادین سعادت آباد و سروستان (واقع در ناحیه فارس داخلی) با استفاده از پارامترهای ژئوشیمیایی می‌باشد. از میان سازند‌های تحت مطالعه به عنوان سنگ منشا احتمالی، سازند کژدمی، فهلیان و افق احمدی به منظور مطالعه انتخاب گردیدند. این سازندها از سنگ‌های مولد مطرح در ناحیه فارس به‌شمار می‌روند. آنالیزهای انجام شده بر روی نمونه‌های سنگ مادر شامل پیرولیز راک‌ایول و آنالیز‌های تکمیلی (کروماتوگرافی گاز و طیف‌سنجی جرمی) بر روی بیتومن‌های استخراجی بودند.

نتایج حاصل نشان داد که کروژن نمونه‌ی همه‌ی سازند‌ها از نوع II هستند. با توجه به عمق قرار‌گیری نمونه‌ها، بلوغ مواد آلی سازندها در انتهای مرحله‌ی دیاژنز و ابتدای مرحله‌ی تولید نفت قرار دارند و زایش اولیه‌ی هیدروکربن‌های سیال رخ داده است. هیدروکربن‌های زایش یافته در میدان سعادت‌آباد درجازا می‌باشند و در میدان سروستان تقریباً نابرجا هستند.

نتایج آنالیزهای تکمیلی و پارامترهای بیومارکری نشان می‌دهد که نفت‌های موجود در میادین تحت مطالعه بخشی از سنگ منشا، با منشا شیلی کربناته و بخش دیگر از سنگ منشا با لیتولوژی کاملا شیلی تولید شده است. سنگ منشا نفت‌های تولید شده از این سازند‌ها با منشا دریایی و تا اندازه‌ای دریاچه‌ای می‌باشند که در محیطی نسبتاً احیایی رسوب کرده‌اند. سنگ‌های منشا ناحیه مورد مطالعه به طور کلی از نظر پتانسیل هیدروکربور‌زایی در حد متوسطی به شمار می‌برند.