ویژگی‌هایی چون سطح زیرین فرسایشی ناودانی شکل، کنگلومرای درون سازندی، لایه‌بندی مورب پشته‌ای، قالب شیاری، صدف‌های وامانده، دانه‌بندی تدریجی و لامیناسیون‌های مورب با اثر موج‌های متقارن در بالای سطح لایه‌بندی از جمله مشخصات منحصر به فرد نهشته‌های توفانی محسوب می‌شوند که در طی مطالعات صحرایی و میکروسکوپی در نهشته‌های سازندهای مزدوران (در حوضه رسوبی کپه‌داغ) و دالان و کنگان (در جنوب باختری ایران) شناخته شده‌اند. شرایط آب و هوایی گرم و خشک سبب پدید آمدن توفان‌های گرمسیری در سکوهای کربناته ایران شده است. حضور لایه‌های کربناته دارای تر‌ک‌های گلی و کانی‌های تبخیری در توالی همراه با نهشته‌های توفانی در سازندهای مزدوران، دالان وکنگان بیانگر وجود آب و هوای گرم و خشک است. بررسی توالی رسوبی نهشته‌های پرمین بالایی (سازند دالان)، تریاس زیرین (سازند کنگان) و سازند مزدوران به سن ژوراسیک بالایی در حوضه رسوبی کپه داغ، دلالت بر پدیدار شدن غالب نهشته‌های توفانی در طی دسته‌های رخساره‌ای HST سکانس‌های رسوبی دارد. افزایش نهشته‌های توفانی در طی HST، مشخصه پیش‌نشینی2 کمربندهای کربناته دریای کم‌ژرف است. پیش‌نشینی متوالی با روند به سمت بالا نازک‌شونده لایه‌های کربناته و درشت‌شوندگی دانه‌ها، در مراحل دسته رخساره‌ای HST و در طی کاهش نسبی سطح دریا به‌وجود می‌آید. پیش‌نشینی رخساره‌های پهنه‌کشندی در طی دسته رخساره‌ای HST به ایجاد سکوی کربناته از نوع رمپ با توپوگرافی پهن و مسطح می‌انجامد. کاهش فضای رسوب‌گذاری و خروج رسوبات از آب دریا در طی Late HST ، با آغشتگی به اکسید آهن در سطح لایه‌های کربناته و فابریک چشم پرنده‌ای قابل اثبات هستند. این ویژگی مفید بودن آنالیز رخساره‌ها، الگوی لایه‌بندی و نهشته‌های توفانی را در شناسایی دسته‌های رخساره‌ای سکانس‌های رسوبی تأئید می‌نماید.

واژه‌های کلیدی: نهشته‌های توفانی، دسته‌های رخساره‌ای، رمپ، سازندهای مزدوران، دالان و کنگان

متن کامل [PDF 3758 kb]   (1324 دریافت)