جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو بازیگر محوری در خاورمیانه محسوب میشوند که نوع رویکردهای آنها در عرصهی منطقهای و کیفیت مناسبات آنها با یکدیگر نهتنها تأثیر مهمی بر منافع دو کشور دارد، بلکه بر شرایط، روندها و ثبات و امنیت منطقهای در خاورمیانه نیز تأثیرگذار است. در واقع، درصورتیکه این دو کشور بتوانند روابط و همکاریهای خود را گسترش دهند و دیدگاهها و سیاستهای خود در سطح منطقه را بههم نزدیک کنند، علاوهبر تأمین بهتر منافع و امنیت ملی خود، خواهند توانست ثبات و همکاریهای منطقهای در خاورمیانه را نیز افزایش دهند.
ارتباط کشورها با محیط بیرونی از سه زاویه میتواند مورد مطالعه قرار گیرد: «روابط اختلافآمیز» که در آن، در برداشتها و منافع، اختلاف وجود دارد، اما قابل حل است. «روابط تناقضآمیز» که با ناسازگاری بنیادین همراه است و به راحتی قابل حل نیست و به گذشت زمان نیاز دارد و «روابط تضادآمیز» که در آن، منافع و دیدگاههای طرفین در تقابل کامل قرار داشته و مسائل، ریشهایتر از آن است که با تضارب آراء حل شود.[1]
حوزهی خلیجفارس بهعنوان یکی از مناطق مهم در زمینه تولید و صدور نفتخام جهان محسوب میشود و کشورهای جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی با برخورداری از ذخایر عظیم نفتی خود میتوانند در این زمینه نقش مهمی ایفاء نمایند. عربستان با در اختیار داشتن 52 درصد از ذخایر شناخته شده نفت در جهان، صاحب رتبه اول و ایران نیز در این زمینه حائز رتبه سوم جهانی میباشد.