ماهنامه علمی- ترویجی اکتشاف و تولید نفت و گاز

در پیش‌بینی فرآیند تولید از مخازن هیدروکربنی، نفوذپذیری نسبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در محاسبات مهندسی مخزن همواره داده‌های اندازه‌گیری شده از نمونه‌های سنگ مخزن و در شرایط مخزن، نسبت به داده‌های حاصل از مدل‌های شبیه‌سازی ارجحیت فراوانی دارد.

سنگ‌های کربناته مهم‌ترین نوع از مخازن هیدروکربنی خاورمیانه هستند که بیشترین مقدار هیدروکربن این منطقه را در خود جای داده‌اند. مخازن کربناته از لحاظ زمین‌شناسی بسیار متنوع و پیچیده‌اند و در مقیاس‌های مختلف از خلل و فرج تا میدان ذاتاً ناهمگن هستند. برای سنگ‌های ناهمگن، انجام آزمایش‌های نفوذپذیری نسبی به‌روش پایا⁵ نسبت به‌روش ناپایا⁶ برتری دارد. اما استفاده از روش پایا، جهت اندازه‌گیری دقیق اشباع سیالات در طول آزمایش محدودیت دارد که این معضل با استفاده از پرتو ایکس و اندازه‌گیری اشباع درجای سیالات برطرف می‌شود. در این مطالعه آزمایش‌های نفوذپذیری نسبی به‌روش پایا روی نمونه‌های مغزه‌ی ترکیبی کربناته انجام شده است. برای تشکیل مغزه‌ی ترکیبی، نمونه‌های پلاگ یک گروه سنگی به‌هم متصل شده‌اند. استفاده از مغزه‌های ترکیبی در آزمایش‌های نفوذپذیری نسبی سبب کاهش اثر موئینگی انتهایی و افزایش نسبی دقت اندازه‌گیری اشباع سیالات درون آنها می‌شود. با توجه به آب‌دوست بودن نمونه‌های مورد مطالعه، درصد بسیار کمی آب تزریقی، اشباع آب درون مغزه را تا حد قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.